Publikacja dotyczy problematyki urlopów wypoczynkowych w kontekście jednego z podstawowych praw pracowniczych - prawa do odpoczynku. Autorka wyjaśnia pojęcie i znaczenie tego prawa, przedstawia jego uzasadnienie, a także wskazuje na podstawowe instrumenty jego realizacji, wśród których główną rolę odgrywa urlop wypoczynkowy, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucji rozwiązań prawnych. Dokonała też analizy i oceny poszczególnych elementów konstrukcyjnych prawa do urlopu wypoczynkowego oraz zasad jego udzielania z punktu widzenia podstawowej funkcji tego urlopu, jaką jest wypoczynek. W odróżnieniu od innych opracowań z tego zakresu, zawarte w prezentowanej monografii rozważania nie stanowią jedynie opisu instytucji urlopów wypoczynkowych, ale są próbą oceny stopnia, w jakim instytucja ta urzeczywistnia konstytucyjną i kodeksową zasadę prawa pracy - prawa do odpoczynku. Autorka koncentruje się na odpowiednich unormowaniach kodeksowych, jednak odwołuje się również do szeregu ustaw szczególnych w zakresie prawa urlopowego, dotyczących wybranych grup pracowniczych - zwłaszcza nauczycieli i pracowników tymczasowych. Odnosi się ponadto do międzynarodowych i europejskich rozwiązań prawnych. Książka jest adresowana do szerokiego grona odbiorców zajmujących się prawem pracy - w szczególności do przedstawicieli polskiej nauki prawa pracy, legislatorów, sędziów sądów pracy, adwokatów, radców prawnych, inspektorów pracy czy przedstawicieli związków zawodowych. Pogłębiona analiza przepisów prawa oraz wykorzystanie bogatego orzecznictwa sądowego powoduje, że będzie ona również cennym źródłem wiedzy dla pracodawców, pracowników działów kadr i HR.

Wykaz ważniejszych skrótów * Wstęp * Część I. Prawo do odpoczynku – ogólna charakterystyka * 1. Pojęcie czasu wolnego i pojęcie odpoczynku * 2. Przesłanki prawnej regulacji prawa do odpoczynku i jego aksjologiczne uzasadnienie * 3. Prawo do odpoczynku jako jedno z podstawowych praw człowieka * 3.1. Prawo do odpoczynku w prawie międzynarodowym * 3.1.1. Akty o charakterze uniwersalnym * 3.1.2. Europejska Karta Społeczna Rady Europy * 3.2. Prawo do odpoczynku w prawie Unii Europejskiej * 3.3. Regulacja odpoczynku w konstytucyjnym porządku prawnym państw europejskich * 4. Instrumenty realizacji prawa do odpoczynku w polskim prawie pracy * 4.1. Uwagi wstępne * 4.2. Okresy odpoczynku dobowego i tygodniowego * 4.2.1. Prawne limitowanie dobowego i tygodniowego czasu pracy – rys historyczny * 4.2.2. Prawo do odpoczynku dobowego i tygodniowego w obowiązujących przepisach polskiego prawa pracy * 4.3. Przerwy w pracy * 4.4. Dni wolne od pracy * 4.5. Prawo do odpoczynku a urlopy pracownicze * 5. Urlop wypoczynkowy jako podstawowy instrument realizacji prawa do odpoczynku w ujęciu ewolucyjnym * Część II. Elementy konstrukcyjne prawa do urlopu wypoczynkowego sprzyjające realizacji prawa do odpoczynku * 1. Prawne pojęcie urlopu wypoczynkowego i jego charakter prawny * 2. Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego * 2.1. Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego w świetle powszechnego prawa pracy * 2.2. Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego w świetle wybranych ustaw szczególnych * 3. Wymiar urlopu wypoczynkowego * 4. Zasady prawa urlopowego * 4.1. Niezbywalność prawa do urlopu wypoczynkowego * 4.2. Nieprzerwany charakter urlopu wypoczynkowego * 4.3. Spokój urlopowy * 4.4. Coroczność prawa do urlopu wypoczynkowego * 4.5. Udzielanie urlopu w naturze * 4.6. Odpłatność urlopu * Część III. Dysfunkcjonalne elementy regulacji prawa urlopowego z punktu widzenia realizacji prawa do odpoczynku * 1. Uwagi wprowadzające * 2. Pracodawca jako podmiot decydujący o planowanym terminie urlopu wypoczynkowego * 3. Przesuwanie terminu urlopu ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy * 4. Skierowanie pracownika na urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia * 5. Odwołanie z urlopu * 6. Urlop na żądanie * 7. Ekwiwalent za urlop * Zakończenie * Bibliografia * Wykaz ważniejszych aktów prawnych * Wykaz orzeczeń * Summary * Od Redakcji

Zasadniczym celem monografii było dokonanie oceny rozwiązań prawnych składających się na model ochrony wolności pracy osób z niepełnosprawnościami z perspektywy ich funkcji, jaką jest zapewnianie możliwości urzeczywistniania tej wartości w życiu społecznym. W związku z tym istotne stało się ustalenie okoliczności, które wpłynęły na powstanie i kształt modelowych rozwiązań służących ochronie wolności pracy osób z niepełnosprawnościami, a następnie ukazanie różnych środków prawnych wykorzystywanych do jej zapewniania, w zależności od dynamicznych uwarunkowań polityczno-ustrojowych oraz społeczno-gospodarczych, w tym od ewolucji postrzegania samej niepełnosprawności. Analizie poddano standardy międzynarodowe stosowane w celu zagwarantowania tej ochrony, co pozwoliło na dokonanie w ich kontekście oceny rozwiązań przyjmowanych w przeszłości i współcześnie w polskim ustawodawstwie. W rezultacie sformułowano postulaty wprowadzenia niezbędnych zmian oraz propozycje przyjęcia nowych rozwiązań prawnych, które służą efektywnej realizacji wolności pracy osób z niepełnosprawnościami z uwzględnieniem aktualnych uwarunkowań życia społecznego.